Pravo na učenički i studentski kredit i stipendiju

Zakon o srednjem i visokom obrazovanju, kao i Pravilnik o učeničkim i studentskim kreditima i stipendijama uređuju način ostvarivanja prava na učenički i studentski kredit i stipendiju kao mera podrške redovnom pohađanju i učešću u obrazovanju.

Pravo na učenički i studentski kredit i stipendiju ostvaruje se na osnovu konkursa koji raspisuje Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja. Komisija za učeničke i studente kredite i stipendije utvrđuje konačnu rang listu koja se objavljuje na sajtu Ministarstva ili internet stranici ovlašćene banke.

Učenička stipendija

Na osnovu Zakona o učeničkom i studentskom standardu i Pravilnika o učeničkim i studentskim kreditima i stipendijama, Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, svake školske godine, raspisuje konkurse za dodelu učeničkih stipendija učenicima srednjih škola.

Pravo da se prijave na konkurs imaju učenici srednjih škola čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, koji su prvi put upisani u određeni razred u tekućoj školskoj godini, čije se školovanje finansira iz budžeta Republike Srbije, koji imaju državljanstvo Republike Srbije, koji postižu odličan uspeh u učenju i vladanju, i čiji roditelj ili staratelj ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije. Na konkurs se mogu prijaviti učenici prvog razreda srednje škole koji su u svim razredima od V do VIII razreda osnovne škole postigli odličan opšti uspeh (od 4,50 do 5), odnosno učenici od II do IV razreda srednje škole koji su u svim prethodno završenim razredima srednje škole postigli odličan opšti uspeh (od 4,50 do 5).

Učenici iz osetljivih društvenih grupa (učenici bez roditeljskog staranja, iz jednoroditeljske porodice, pripadnici romske nacionalne manjine, učenici sa invaliditetom, učenici sa hroničnim bolestima, učenici čiji su roditelji nestali ili kidnapovani na teritoriji Kosova i Metohije i na teritoriji republika bivše SFRJ, izbeglice i raseljeni učenici, povratnici po sporazumu o readmisiji i deportovani učenici) imaju pravo da podnesu zahtev da se posebno rangiraju u okviru namenski opredeljenog broja, primenom blažih kriterijuma (ne primenjuje se kriterijum uspeha).

Učenički krediti

Pravo na učenički kredit, u skladu sa zakonom, imaju učenici srednjih škola čiji je osnivač Republika Srbija, autonomna pokrajina ili jedinica lokalne samouprave, koji su prvi put upisani u određeni razred u tekućoj školskoj godini, čije se školovanje finansira iz budžeta Republike Srbije, koji imaju državljanstvo Republike Srbije, koji se školuju za obrazovni profil za deficitarno zanimanje (deficitarna zanimanja utvrđuje Ministarstvo), koji nisu ponovili nijedan razred i čiji roditelj, odnosno odnosno drugi zakonski zastupnik, ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije.

Učenici se rangiraju prema ukupnom broju bodova koje dobijaju na osnovu opšteg uspeha u osmom razredu osnovne škole, odnosno prethodno završenog razreda srednje škole ili na osnovu zaključenog ugovora o budućem zaposlenju sa deficitarnim zanimanjem.

Visinu školarine utvrđuje ministarstvo nadležno za poslove obrazovanja i vaspitanja, prema vrstama obrazovanja i vaspitanja, s tim da se pojedini vanredni učenici - lica starija od 17 godina, usled teške materijalne i socijalne situacije, mogu osloboditi plaćanja školarine, radi postizanja pune ravnopravnosti u sticanju obrazovanja i vaspitanja.

Roditelj, odnosno drugi zakonski zastupnik deteta i učenika može da se opredeli za sticanje osnovnog obrazovanja i vaspitanja, kod kuće, uz obezbeđivanje troškova obrazovanja i vaspitanja.

Studentske stipendije

Pravo na studentsku stipendiju, u skladu sa zakonom, imaju studenti visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika Srbija ili autonomna pokrajina, koji su upisani prvi put u tekućoj školskoj godini na studije prvog, drugog ili trećeg stepena, čije se školovanje finansira iz budžeta Republike Srbije, koji imaju državljanstvo Republike Srbije, koji nisu gubili nijednu godinu tokom studija, koji su prema nastavnom programu visokoškolske ustanove na kojoj studiraju položili sve ispite iz prethodnih godina studija i postigli prosečnu ocenu najmanje 9,00 i koji imaju prebivalište na teritoriji Republike Srbije.

Studentski kredit

Pravo na studentski kredit imaju studenti visokoškolskih ustanova čiji je osnivač Republika Srbija ili autonomna pokrajina, koji su upisani prvi put u tekućoj školskoj godini na studije prvog stepena, čije se školovanje finansira iz budžeta Republike Srbije, koji imaju državljanstvo Republike Srbije, koji su prvi put upisani u zimski semestar studija i koji imaju prebivalište na teritoriji Republike Srbije.

---

Redosled prijavljenih studenata za dodelu studentskog kredita utvrđuje se na osnovu:

1) Uspeha ostvarenog u prethodnom školovanju, i to:

• Opšteg uspeha u završnom razredu srednje škole – za studente I godine studija, odnosno uspeha iz prethodno završenih godina studija – za studente ostalih godina studija
• Efikasnosti studiranja

2) Socijalno-ekonomskog statusa porodice

* Socijalno-ekonomski status porodice utvrđuje se na osnovu proseka ukupnih mesečnih prihoda po članu porodice studenta, za period januar–jun, u neto iznosu, tekuće godine.

Stipendije za učenike i studente romske nacionalnosti koje se dodeljuju iz sredstava EU i međunarodnih ogranizacija

U okviru projekta „EU podrška romskim učenicima za nastavak srednjoškolskog obrazovanja" koji se finansira iz sredstava Instrumenta pretpristupne pomoći Evropske unije kroz IPA 2014 direktni grant, a koji realizuje Ministarstvo prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, dodeljuju se stipendije učenicima romske nacionalnosti koji redovno pohađaju trogodišnje i četvorogodišnje srednje škole u školskoj 2019/20. godini.

Učenik može da učestvuje na Konkursu za dodelu stipendija ukoliko ispunjava sledeće uslove: da je državljanin Republike Srbije, da je pripadnik romske nacionalne manjine, da nije korisnik stipendija i kredita drugih institucija/ustanova, da je školske 2019/20. godine upisan prvi put kao redovan učenik u određeni razred srednje škole (gimnazije, stručne, umetničke ili mešovite) u trogodišnjem ili četvorogodišnjem trajanju, da je prethodni razred završio sa opštim uspehom, odnosno, prosečnom ocenom od najmanje 2,00 do 5,00, da iz vladanja ima najmanje ocenu dobro (3) i da ima najviše 30 neopravdanih izostanaka

U cilju podsticanja studenata romske nacionalnosti, Romski obrazovni fond iz Budimpešte, kreirao je program stipendiranja čiji cilj je da mladim Romima/kinjama omogući visoko obrazovanje, veštine i kompetencije. Stipendije se dodeljuju za jednu akademsku godinu, a studenti mogu svake godine da obnove svoju aplikaciju i da se prijave na konkurs. Uslovi za studente koji žele da konkurišu jesu da studiraju na nekom od državnih fakulteta i da su pripadnici romske nacionalnosti.